<>
thyreos

Βυζαντινες Μαχες

<>
Άβυδος, 989
Αγροί Κάτωνος, 548
Αγχίαλος (1), 708
Αγχίαλος (2), 763
Αγχίαλος, 917
Άδης, 1057
Αδραμύττιον, 1205
Αδριανούπολη, 324
Αδριανούπολη, 378
Αδριανούπολη, 813
Αδριανούπολη, 1254
Αδριανούπολη, 1369
Αζάζιον, 1030
Αζνανταΐν, 634
Ακροϊνόν, 740
Ακρ. Μερκούριον, 468
Αλεξάνδρεια, 641
Αλεξανδρέτα, 971
Αλτάβα, 578
Άμιδα, 359
Άμιδα, 502-503
Άμιδα, 973
Αμόριον, 838
Ανδρασός, 960
Ανζήν, 838
Ανθηδόνος, 634
Ανίον, 1064
Αντιόχεια, 540
Αντιόχεια, 611
Αντιόχεια, 969
Αντιόχεια Μαιάνδρου,1211
Απάμεια, 998
Απούλια, 1155
Άπρος, 1305
Αράξης, 589
Αρζαμών, 586
Αρίμινον, 538
Αρκαδιούπολις, 970
Αρκαδιούπολις, 1194
Αττάλεια, 1207
Αύξιμος, 539
Αυράσια όρη, 540
Βαβυλών, Αίγυπτος, 640
Βαθυρρύαξ, 872
Βαλάραθος, 591
Βάργυλος, 634
Βασιλικά Θερμά, 979
Βασιλική Λιβάδα, 1050
Βαφεύς, 1302
Βεζούβιος, 553
Βεράτιον, 1281
Βερεγάβα, 759
Βερόη, 1122
Βερσινικία, 813
Βεσκέρα, 682
Βιμινάκιον, 599
Βιτωλίων, 1015
Βολτούρνος, 554
Βόσπορος, 1352
Βουλγαρόφυγον, 896
Βουργάων, 535
Βουσταγάλλορα, 552
Βρινδήσιον, 1156
Γάζακα, 591
Γιαρμούκ, 636
Δαζιμών, 838
Δαμασκός, 634
Δαμιέττη, 853
Δαράς, 530
Δαράς, 573
Δέκιμον, 533
Δημητριάς, 1274
Δημητρίτσι, 1185
Διακενέ, 1050
Διάμπολις, 1049
Διδυμότειχο, 1352
Δορύστολο, 971
Δυρράχιο, 1018
Δυρράχιο, 1081
'Εδεσσα, 1031
Εκατό Βουνοί, 1050
Ελλήσποντος, 324
Έμεσα, 635-636
Επιδρομή Ρως, 860
Επιδρομή Ρως, 941
Επιδρομή Ρως, 1025
Επιδρομή Ρως, 1043
Ερμαία Άκρα, 468
Εχινάδες, 1427
Ζόμπος, 1074
Ηλιούπολις, 640
Ηράκλεια, 806
Θάκια, 545
Θαννούριος, 528
Θάσος, 829
Θεσσαλονίκη, 586
Θεσσαλονίκη, 615
Θεσσαλονίκη, 617
Θεσσαλονίκη, 617
Θεσσαλονίκη, 676-678
Θεσσαλονίκη, 904
Θεσσαλονίκη, 995
Θεσσαλονίκη, 1014
Θεσσαλονίκη, 1040
Θεσσαλονίκη, 1185
Θεσσαλονίκη, 1224
Θεσσαλονίκη, 1264
Θεσσαλονίκη, 1422-1430
Θωμάς ο Σλάβος, 821-823
Ιερομύαξ, 636
Ιερουσαλήμ, 614
Ιερουσαλήμ, 637
Ιτιές, 377
Καισάρεια, 1073
Καλαβρύη, 1079
Καλλίνικο, 531
Καλλίπολη, 1354
Καλλίπολη, 1366
Κάμπους Αρντιένσις, 316
Κάννες, 1018
Κάβο Μπον, 468
Καπετρου, 1049
Καρχηδών, 698
Καστοριά, 1259
Καστροτζιοβάννι, 859
Κατασύρται, 917
Κεφαλλονιά, 880
Κίβαλι, 316
Κίλλιον, 544
Κλειδίον, 1014
Κλοκότνιτσα, 1230
Κοπίδναδον, 788
Κοτύαιον, 492
Κούνδουρος, 1205
Κρασός, 804
Κρήτη, 824
Κρήτη, 828
Κρήτη, 961
Κτησιφών, 363
Κωνσταντινούπολη, 626
Κωνσταντινούπολη,674-678
Κωνσταντινούπολη,717-718
Κωνσταντινούπολη, 941
Κωνσταντινούπολη, 1047
Κωνσταντινούπολη, 1187
Κωνσταντινούπολη, 1204
Κωνσταντινούπολη, 1235
Κωνσταντινούπολη, 1260
Κωνσταντινούπολη, 1261
Κωνσταντινούπολη, 1422
Κωνσταντινούπολη, 1453
Λαλακάων, 863
Λάρισα, 1084
Λεβούνιον, 1091
Λήμνος, 1025
Λιπάρες, 880
Στήλαι, 880
Μακρύπλαγι, 1264
Μάμμης, 534
Μαντζικέρτ, 1071
Μαοζαμάλχα, 363
Μαράνγκα, 363
Μαρκέλλαι (1), 756
Μαρκέλλαι (2), 792
Μαρκιανούπολις, 377
Μάρτα, 547
Μαρτυρόπολις, 588
Μαυροπόταμος, 844
Μεδιόλανον, 539
Μελαντιάς, 559
Μελιτηνή, 576
Μέμβρησα, 536
Μεσσίνα, 843
Μιλάνο, 539
Μιλβία Γέφυρα, 312
Μπίτολα, 1015
Όρος Σέλευκος, 353
Μοντεπελόζο, 1041
Μοντεματζιόρε, 1041
Μοράβας, 1191
Μούρσα, 351
Μούτα, 629
Μουκέλλιν, 542
Μπαρ, 1042
Μπάρι, 1068-1071
Βερζιτία, 774
Μπρίντιζι, 1156
Μπροκάρ, 634
Μυριοκέφαλον, 1176
Νάπολη, 536
Νέαι Πάτραι, 1274
Νίκαια, 1077
Νίκαια, 1097
Νίκαια, 1328-1331
Νικίου, 646
Νικομήδεια, 782
Νικομήδεια, 1331-1337
Νινευί, 627
Νίσιβις (1), 338
Νίσιβις (3), 350
Νοβιοντούνουμ, 369
Νταδίν, 634
Νταμιέτα, 853
Ντεβίνα, 1279
Noviodunum, 369
Ολιβέντο, 1041
Ονγκάλ, 680
Ορόντης, 994
Όστροβο, 1043
Ούτους, 447
Όφλιμος, 622
Παγκάλεια, 978
Παλακατσίς, 1021
Παλέρμο, 830-831
Πεδιάδα Άρδα, 316
Πελαγονία, 1015
Πελαγονία, 1259
Πελεκάνος, 1329
Περκρί, 1034
Πέτρα, 551
Πετρόης, 1057
Πηγαί, 922
Πηνειού, 1084
Πιρισαμπόρα, 363
Πλίσκα, 811
Ποιμανηνόν, 1224
Πόσων, 863
Πρεσλάβα, 1053
Πρίνιτσα, 1263
Προύσα, 1317-1326
Πύλες Τραϊανού, 986
Ρίμινι, 538
Ρίσκι, 759
Ρόδος, 1249
Ρόδος, 1309
Ρομέττα, 964
Ρομέττα, 1038
Ρουσόκαστρο, 1332
Ρύνδακος, 1211
Ρώμη (1), 537-538
Ρώμη (2), 545 - 546
Σάβος/Σάβα, 388
Σαμάρα, 363
Σάρδεις, 743
Σαρδική, 809
Σάταλα, 530
Σβιντάξ, 1022
Σεβάστεια, 1070
Σεβαστούπολη, 692
Σένα Γκάλικα, 551
Σενιγκάλλια, 551
Σερδική, 809
Σέτινα, 1017
Σίγγαρα, 344
Σιδηρά Γέφυρα, 637
Σίλλυον, 677
Σιρίμνι, 1021
Σίρμιον, 441
Σίρμιον, 580-582
Σίρμιον, 1167
Σίφριος, 503
Σκάλας Βέτερες, 537
Σκαφίδας, 1304
Σολάχων, 586
Σουφετούλα, 647
Σπερχειός, 997
Στρώμνιτσα, 1014
Στρούμβιτσα, 1014
Συρακούσες, 827-828
Συρακούσες, 877-878
Ταγίναι, 552
Ταορμίνα, 902
Ταρσός, 965
Τορνίκιος, 1047
Τριάβνα, 1190
Τρικάμαρον, 533
Τροίνα, 1040
Υέλιον & Λειμμόχειρ, 1177
Φαβέντια, 542
Φάρος, 1043
Φάρσαλα, 1277
Φιλαδέλφεια, 1390
Φιλομήλιον, 1117
Φιράζ, 634
Φοίνιξ, 655
Φορίνο, 663
Φρίγδος, 394
Χαλέπι, 637
Χαλέπι, 962
Χαλέπι, 969
Χαριούπολις, 1051
Χερσόνησος, 447
Χρυσούπολη, 324
  4 ος    αιών
  5 ος    αιών
  6 ος    αιών
  7 ος    αιών
  8 ος    αιών
  9 ος    αιών
10 ος    αιών
11 ος    αιών
12 ος    αιών
13 ος    αιών
14 ος    αιών
15 ος    αιών

Aspis

Μάχη Υελίου & Λειμμόχειρος

χρόνος:

1177

Εξόντωση μετά από ενέδρα μιας μεγάλης δύναμης Σελτζούκων επιδρομέων ★ ★ ★ ★
εχθρός:
Σελτζούκοι Τούρκοι
τοποθεσία:
Σε γέφυρα του ποταμού Μαιάνδρου, πιθανόν κοντά στην Αντιόχεια την επί Μαιάνδρω στην επαρχία Αϊντίν της ΝΔ Μικράς Ασίας
 ακρίβεια θέσης: ●●●●
τύπος μάχης:
Ενέδρα
πόλεμος:
Πόλεμοι εναντίον των Σελτζούκων Τούρκων
σύγχρονη χώρα:
Τουρκία
  Οι Βυζαντινοί(αυτοκρ.  Μανουήλ Α’ Κομνηνός) Οι Εχθροί
Επικεφαλής: Μέγας Δομέστικος Ιωάννης Βατάτζης Άγνωστος
Δυνάμεις: Άγνωστο 20,000 με 24,000
Απώλειες: Σχεδόν όλοι εξοντώθηκαν

Ιστορικό πλαίσιο:
Οι Βυζαντινοί, μετά την ήττα του Μανουήλ Α’ Κομνηνού στο Μυριοκέφαλον (1176), δεν έδειξαν μεγάλη προθυμία να ικανοποιήσουν όλους τους όρους που είχε θέσει ο Σελτζούκος σουλτάνος του Ρουμ Κιλίτζ Αρσλάν Β’ (1156–1192) για την παύση των εχθροπραξιών. Ιδιαίτερα καθυστερούσε η καταστροφή των φρουρίων της μεθορίου με τους Σελτζούκους, πράγμα που εξόργισε τον Αρσλάν. Γι’ αυτό, ο σουλτάνος οργάνωσε μια επιδρομή αντιποίνων και έστειλε μια μεγάλη δύναμη ιππικού, που περιλάμβανε και πολλούς Τουρκομάνους νομάδες ως βοηθητικούς, μέσα στη Βυζαντινή επικράτεια, στην κοιλάδα του ποταμού Μαιάνδρου(1) της δυτικής Μικράς Ασίας. Το όνομα του αρχηγού των επιδρομέων είναι άγνωστο, αλλά γνωρίζουμε ότι έφερε τον ανώτερο τίτλο του Ατάμπεη, τον οποίο ο ιστορικός Ν.Χωνιάτης εκ παραφθοράς αποκαλεί «Αταπάκο».
Για να σταματήσει τις λεηλασίες των Σελτζούκων, ο Αυτοκράτωρ Μανουήλ Α’ έστειλε ένα στράτευμα με επικεφαλής τον ανιψιό του, τον Μέγα Δομέστικο Ιωάννη Βατάτζη. Τον Βατάτζη συνόδευαν και οι έμπειροι στρατιωτικοί Κωνσταντίνος Δούκας και Μιχαήλ Ασπιέτης. Ο Βατάτζης κινήθηκε προς τη νοτιοδυτική Μικρά Ασία και καθ’ οδόν πέτυχε να ενισχυθεί σημαντικά από τοπικές δυνάμεις από τις περιοχές που περνούσε.

Η Μάχη:
Υέλιον & Λειμμόχειρ
Το σουλτανάτο του Ρουμ τον 12ο αι.
Οι Τούρκοι, οι οποίοι είχαν διαταγές να λεηλατήσουν την κοιλάδα του Μαιάνδρου μέχρι τις ακτές της θάλασσας, σάρωσαν τις πόλεις Αντιόχεια (του Μαιάνδρου), Τράλλεις, Λούμα και Παντόχειρ αποκομίζοντας πολλά λάφυρα και αρπάζοντας πολλούς αμάχους για τα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής. Πήραν και αναμνηστικά: θαλασσινό νερό, κουπιά και άμμο θαλάσσης, προφανώς για να αποδείξουν ότι εξετέλεσαν την αποστολή τους και είχαν φτάσει πραγματικά μέχρι τη θάλασσα.
Το ασκέρι των Σελτζούκων είχε πάρει τον δρόμο της επιστροφής προς την Τουρκική επικράτεια και πλησίαζε μια στενή διάβαση, στο σημείο όπου ο μεγάλος ανατολικός διάδρομος διασταυρώνονταν με τον Μαίανδρο ποταμό σε μια γέφυρα (που φαίνεται πως ήταν κατεστραμμένη), κοντά στα χωριά, ή οχυρά, του Υελίου και του Λειμμόχειρος. Οι Βυζαντινοί τους περίμεναν εκεί, καθώς το σημείο αποτελούσε υποχρεωτική διάβαση. Φορτωμένοι λάφυρα οι Τούρκοι προχωρούσαν αργά χάνοντας το κύριο τακτικό τους πλεονέκτημα έναντι των Βυζαντινών, την ταχύτητα.
Ο Βατάτζης είχε τοποθετήσει περιπόλους παντού και μοίρασε τις δυνάμεις του σε δύο τμήματα. Το πρώτο το παρέταξε εκατέρωθεν του δρόμου, κρυμμένο στα χωριά, σε ενέδρα. Το δεύτερο τμήμα το τοποθέτησε ανατολικά του περάσματος του ποταμού.
Οι Βυζαντινοί άφησαν τον μισό τουρκικό στρατό να περάσει και κατόπιν επιτέθηκαν. Η τουρκική στρατιά κομμένη στα δύο δεν μπορούσε να αντιδράσει. Σημαντικό ρόλο στη μάχη έπαιξαν τα ελαφρά τμήματα, που έβαλαν συνεχώς με βέλη, ακόντια και σφενδόνες εναντίον των εξολοθρεύοντας τους ανυπεράσπιστους Σελτζούκους μέσα και γύρω από το ποτάμι.
Πολλοί από τους Σελτζούκους στρατιώτες σκοτώθηκαν στην ενέδρα, και μόνο λίγοι από τους χιλιάδες κατάφεραν να επιζήσουν.
Ο Σελτζούκος διοικητής, ο Αταπάκος , προσπάθησε να διασπάσει την παγίδα με τους βαριά οπλισμένους της προσωπικής του φρουράς, όμως σκοτώθηκε φτάνοντας στην αντίπερα όχθη. Από την Βυζαντινή πλευρά, ο στρατηγός Μιχαήλ Ασπιέτης έπεσε στη μάχη. Πνίγηκε στο ποτάμι όταν έπεσε από το πληγωμένο άλογό του.

Επακόλουθα:
Η νίκη ήταν σημαντική, αλλά δεν αξιοποιήθηκε πλήρως από τη Βυζαντινή πλευρά, που δεν επεδίωξε περισσότερα πλήγματα εναντίον των Σελτζούκων. Περιορίστηκε μόνο σε λίγα αντίποινα εναντίον των Τουρκομάνων νομάδων (που ήταν εύκολος στόχος, αλλά όχι η πραγματική απειλή).
Παρ’ όλα αυτά η νίκη αυτή έδειξε ότι οι συνέπειες από την ήττα του Μυριοκεφάλου δεν ήταν τόσο δραματικές. Το Βυζάντιο είχε ακόμα αξιόμαχο στρατό.

 Απόδοση κειμένου στα Ελληνικά σε συνεργασία με Δημοσθένη Λαμπρινάκη

Παρατηρήσεις:
  1. Ο Μαίανδρος ή Μεντερές (τουρκικά: Büyük Menderes) είναι ποταμός της ΝΔ Τουρκίας στην αρχαία Καρία της Μικράς Ασίας. Στην αρχαιότητα ο ποταμός θεωρούνταν ποτάμια θεότητα των αρχαίων Ελλήνων. Η λέξη «μαίανδρος» για σπειροειδή και δαιδαλώδη μοτίβα προέρχεται από αυτόν τον ποταμό.
    Ο περιηγητής Παυσανίας καταγράφει την παράδοξη θεωρία ότι ο Μαίανδρος διοχετεύει τα νερά του από τη Μικρά Ασία στην Πελοπόννησο και αυτή είναι η προέλευση του Πελοποννησιακού Ασωπού!