<>
thyreos

Βυζαντινες Μαχες

<>
Άβυδος, 989
Αγροί Κάτωνος, 548
Αγχίαλος (1), 708
Αγχίαλος (2), 763
Αγχίαλος, 917
Άδης, 1057
Αδραμύττιον, 1205
Αδριανούπολη, 324
Αδριανούπολη, 378
Αδριανούπολη, 813
Αδριανούπολη, 1254
Αδριανούπολη, 1369
Αζάζιον, 1030
Αζνανταΐν, 634
Ακροϊνόν, 740
Ακρ. Μερκούριον, 468
Αλεξάνδρεια, 641
Αλεξανδρέτα, 971
Αλτάβα, 578
Άμιδα, 359
Άμιδα, 502-503
Άμιδα, 973
Αμόριον, 838
Ανδρασός, 960
Ανζήν, 838
Ανθηδόνος, 634
Ανίον, 1064
Αντιόχεια, 540
Αντιόχεια, 611
Αντιόχεια, 969
Αντιόχεια Μαιάνδρου,1211
Απάμεια, 998
Απούλια, 1155
Άπρος, 1305
Αράξης, 589
Αρζαμών, 586
Αρίμινον, 538
Αρκαδιούπολις, 970
Αρκαδιούπολις, 1194
Αττάλεια, 1207
Αύξιμος, 539
Αυράσια όρη, 540
Βαβυλών, Αίγυπτος, 640
Βαθυρρύαξ, 872
Βαλάραθος, 591
Βάργυλος, 634
Βασιλικά Θερμά, 979
Βασιλική Λιβάδα, 1050
Βαφεύς, 1302
Βεζούβιος, 553
Βεράτιον, 1281
Βερεγάβα, 759
Βερόη, 1122
Βερσινικία, 813
Βεσκέρα, 682
Βιμινάκιον, 599
Βιτωλίων, 1015
Βολτούρνος, 554
Βόσπορος, 1352
Βουλγαρόφυγον, 896
Βουργάων, 535
Βουσταγάλλορα, 552
Βρινδήσιον, 1156
Γάζακα, 591
Γιαρμούκ, 636
Δαζιμών, 838
Δαμασκός, 634
Δαμιέττη, 853
Δαράς, 530
Δαράς, 573
Δέκιμον, 533
Δημητριάς, 1274
Δημητρίτσι, 1185
Διακενέ, 1050
Διάμπολις, 1049
Διδυμότειχο, 1352
Δορύστολο, 971
Δυρράχιο, 1018
Δυρράχιο, 1081
'Εδεσσα, 1031
Εκατό Βουνοί, 1050
Ελλήσποντος, 324
Έμεσα, 635-636
Επιδρομή Ρως, 860
Επιδρομή Ρως, 941
Επιδρομή Ρως, 1025
Επιδρομή Ρως, 1043
Ερμαία Άκρα, 468
Εχινάδες, 1427
Ζόμπος, 1074
Ηλιούπολις, 640
Ηράκλεια, 806
Θάκια, 545
Θαννούριος, 528
Θάσος, 829
Θεσσαλονίκη, 586
Θεσσαλονίκη, 615
Θεσσαλονίκη, 617
Θεσσαλονίκη, 617
Θεσσαλονίκη, 676-678
Θεσσαλονίκη, 904
Θεσσαλονίκη, 995
Θεσσαλονίκη, 1014
Θεσσαλονίκη, 1040
Θεσσαλονίκη, 1185
Θεσσαλονίκη, 1224
Θεσσαλονίκη, 1264
Θεσσαλονίκη, 1422-1430
Θωμάς ο Σλάβος, 821-823
Ιερομύαξ, 636
Ιερουσαλήμ, 614
Ιερουσαλήμ, 637
Ιτιές, 377
Καισάρεια, 1073
Καλαβρύη, 1079
Καλλίνικο, 531
Καλλίπολη, 1354
Καλλίπολη, 1366
Κάμπους Αρντιένσις, 316
Κάννες, 1018
Κάβο Μπον, 468
Καπετρου, 1049
Καρχηδών, 698
Καστοριά, 1259
Καστροτζιοβάννι, 859
Κατασύρται, 917
Κεφαλλονιά, 880
Κίβαλι, 316
Κίλλιον, 544
Κλειδίον, 1014
Κλοκότνιτσα, 1230
Κοπίδναδον, 788
Κοτύαιον, 492
Κούνδουρος, 1205
Κρασός, 804
Κρήτη, 824
Κρήτη, 828
Κρήτη, 961
Κτησιφών, 363
Κωνσταντινούπολη, 626
Κωνσταντινούπολη,674-678
Κωνσταντινούπολη,717-718
Κωνσταντινούπολη, 941
Κωνσταντινούπολη, 1047
Κωνσταντινούπολη, 1187
Κωνσταντινούπολη, 1204
Κωνσταντινούπολη, 1235
Κωνσταντινούπολη, 1260
Κωνσταντινούπολη, 1261
Κωνσταντινούπολη, 1422
Κωνσταντινούπολη, 1453
Λαλακάων, 863
Λάρισα, 1084
Λεβούνιον, 1091
Λήμνος, 1025
Λιπάρες, 880
Στήλαι, 880
Μακρύπλαγι, 1264
Μάμμης, 534
Μαντζικέρτ, 1071
Μαοζαμάλχα, 363
Μαράνγκα, 363
Μαρκέλλαι (1), 756
Μαρκέλλαι (2), 792
Μαρκιανούπολις, 377
Μάρτα, 547
Μαρτυρόπολις, 588
Μαυροπόταμος, 844
Μεδιόλανον, 539
Μελαντιάς, 559
Μελιτηνή, 576
Μέμβρησα, 536
Μεσσίνα, 843
Μιλάνο, 539
Μιλβία Γέφυρα, 312
Μπίτολα, 1015
Όρος Σέλευκος, 353
Μοντεπελόζο, 1041
Μοντεματζιόρε, 1041
Μοράβας, 1191
Μούρσα, 351
Μούτα, 629
Μουκέλλιν, 542
Μπαρ, 1042
Μπάρι, 1068-1071
Βερζιτία, 774
Μπρίντιζι, 1156
Μπροκάρ, 634
Μυριοκέφαλον, 1176
Νάπολη, 536
Νέαι Πάτραι, 1274
Νίκαια, 1077
Νίκαια, 1097
Νίκαια, 1328-1331
Νικίου, 646
Νικομήδεια, 782
Νικομήδεια, 1331-1337
Νινευί, 627
Νίσιβις (1), 338
Νίσιβις (3), 350
Νοβιοντούνουμ, 369
Νταδίν, 634
Νταμιέτα, 853
Ντεβίνα, 1279
Noviodunum, 369
Ολιβέντο, 1041
Ονγκάλ, 680
Ορόντης, 994
Όστροβο, 1043
Ούτους, 447
Όφλιμος, 622
Παγκάλεια, 978
Παλακατσίς, 1021
Παλέρμο, 830-831
Πεδιάδα Άρδα, 316
Πελαγονία, 1015
Πελαγονία, 1259
Πελεκάνος, 1329
Περκρί, 1034
Πέτρα, 551
Πετρόης, 1057
Πηγαί, 922
Πηνειού, 1084
Πιρισαμπόρα, 363
Πλίσκα, 811
Ποιμανηνόν, 1224
Πόσων, 863
Πρεσλάβα, 1053
Πρίνιτσα, 1263
Προύσα, 1317-1326
Πύλες Τραϊανού, 986
Ρίμινι, 538
Ρίσκι, 759
Ρόδος, 1249
Ρόδος, 1309
Ρομέττα, 964
Ρομέττα, 1038
Ρουσόκαστρο, 1332
Ρύνδακος, 1211
Ρώμη (1), 537-538
Ρώμη (2), 545 - 546
Σάβος/Σάβα, 388
Σαμάρα, 363
Σάρδεις, 743
Σαρδική, 809
Σάταλα, 530
Σβιντάξ, 1022
Σεβάστεια, 1070
Σεβαστούπολη, 692
Σένα Γκάλικα, 551
Σενιγκάλλια, 551
Σερδική, 809
Σέτινα, 1017
Σίγγαρα, 344
Σιδηρά Γέφυρα, 637
Σίλλυον, 677
Σιρίμνι, 1021
Σίρμιον, 441
Σίρμιον, 580-582
Σίρμιον, 1167
Σίφριος, 503
Σκάλας Βέτερες, 537
Σκαφίδας, 1304
Σολάχων, 586
Σουφετούλα, 647
Σπερχειός, 997
Στρώμνιτσα, 1014
Στρούμβιτσα, 1014
Συρακούσες, 827-828
Συρακούσες, 877-878
Ταγίναι, 552
Ταορμίνα, 902
Ταρσός, 965
Τορνίκιος, 1047
Τριάβνα, 1190
Τρικάμαρον, 533
Τροίνα, 1040
Υέλιον & Λειμμόχειρ, 1177
Φαβέντια, 542
Φάρος, 1043
Φάρσαλα, 1277
Φιλαδέλφεια, 1390
Φιλομήλιον, 1117
Φιράζ, 634
Φοίνιξ, 655
Φορίνο, 663
Φρίγδος, 394
Χαλέπι, 637
Χαλέπι, 962
Χαλέπι, 969
Χαριούπολις, 1051
Χερσόνησος, 447
Χρυσούπολη, 324
  4 ος    αιών
  5 ος    αιών
  6 ος    αιών
  7 ος    αιών
  8 ος    αιών
  9 ος    αιών
10 ος    αιών
11 ος    αιών
12 ος    αιών
13 ος    αιών
14 ος    αιών
15 ος    αιών

Aspis

Μάχη του Αζαζίου

(Αζάζ)
χρόνος:

1030

10 Αυγούστου 1030
Ήττα των Βυζαντινών από τους Άραβες σε μια επιπόλαια σχεδιασμένη εκστρατεία ★ ★ ★ ★
εχθρός:
Άραβες (Μιρδασίδες)
τοποθεσία:
Κοντά στο Αζάζ της ΒΔ Συρίας, 30 χλμ. από το Χαλέπι
 ακρίβεια θέσης: ●●●●●
τύπος μάχης:
Απώθηση
πόλεμος:
Ύστεροι Πόλεμοι εναντίον Αράβων/Μουσουλμάνων
σύγχρονη χώρα:
Συρία
  Οι Βυζαντινοί(αυτοκρ.  Ρωμανός Γ' ο Αργυρός) Οι Εχθροί
Επικεφαλής: Αυτοκράτωρ Ρωμανός Γ’ Αργυρός Εμίρης Αλ-Νταουλα Νασρ
Δυνάμεις: 20.000 2.000
Απώλειες: 10.000 (?)

Ιστορικό πλαίσιο:
Οι Μιρδασίδες(1) Άραβες στα σύνορα της Κιλικίας, λόγω της ανικανότητας του στρατηγού της Αντιοχείας Σπονδύλη, είχαν καταστεί επικίνδυνοι. Ο Εμίρης του Χαλεπίου Αλ-Νταουλα Νασρ με συνεχείς επιδρομές αιχμαλώτιζε κατοίκους και κατέστρεφε κάστρα. Ο Σπονδύλης αντικαταστάθηκε από τον Κωνσταντίνο Καραντινό, αλλά η κατάσταση επιδεινώθηκε, οπότε ο Ρωμανός Γ΄ αποφάσισε το 1030 να εκστρατεύσει ο ίδιος κατά των Αράβων, επικεφαλής μεγάλου στρατού.
Αυτό τρόμαξε τους Άραβες και όταν ο Ρωμανός έφτασε στο Φιλομίλιο (κοντά στο Ικόνιο) συνάντησε την πρεσβεία του Εμίρη φέρουσα δώρα και αποζητούσα «συμπάθεια» δηλώνοντας ότι με «ευγνωμοσύνη τους ετήσιους φόρους θα προσφέρουν». Οι περί τον Αυτοκράτορα αυλικοί τον συμβούλευσαν να δεχθεί τις προτάσεις και να αποφύγει την εκστρατεία κατά τη θερμή εκείνη εποχή του έτους. Ο Ρωμανός όμως θεωρώντας ότι θα μπορούσε να επαναλάβει τα ανδραγαθήματα των μεγάλων προκατόχων του Νικηφόρου Φωκά, Ιωάννη Τσιμισκή κ.λπ., απέπεμψε τους πρέσβεις και μετά πορεία δύο ημερών στρατοπέδευσε στο Αζάζιο, στη σημερινή βορειοδυτική Συρία, 32 χλμ ΒΔ από το Χαλέπι.
Η δύναμή των Βυζαντινών εκτιμάται ότι ήταν περί τους 20.000 άντρες κυρίως μισθοφόροι. Αραβικές πηγές (που ανέκαθεν έχουν μια έφεση στις τερατολογίες) κάνουν λόγο για 300.000 με 600.000, αριθμοί που δεν πρέπει να έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα.
Η δύναμη των Αράβων ήταν πολύ μικρότερη, το πολύ 2000 άντρες, από τους οποίους λιγότεροι από τους μισούς ήταν ιππείς (ενδεχομένως και αυτό το νούμερο να είναι υπερβολικά χαμηλό).

Η Μάχη:
Αζάζιον
Η μάχη στο Αζάζιο (χειρόγραφο Σκυλίτζη)
Ο Ρωμανός έστειλε μια μονάδα από το τάγμα των Εξκουβίτων με επικεφαλής τον πατρίκιο Λέοντα Χοιροσφάκτη για αναγνώριση. Η μονάδα αυτή κινήθηκε απρόσεκτα (όπως η εκστρατεία στο σύνολό της), έπεσε σε ενέδρα και εξοντώθηκε, ενώ ο Χοιροσφάκτης αιχμαλωτίσθηκε.
Οι Άραβες αναθάρρησαν και άρχισαν σποραδικές επιθέσεις εναντίον του Βυζαντινού στρατοπέδου, ενώ το απέκοψαν από προμήθειες τροφής και νερού.
Αφού οι αντεπιθέσεις των Βυζαντινών απέτυχαν, και αντιμετωπίζοντας σοβαρά προβλήματα λόγω της αφόρητης ζέστης και της έλλειψης νερού και προμηθειών, την 10η Αυγούστου ο Ρωμανός έδωσε εντολή να κάψουν τις πολιορκητικές μηχανές και τον λοιπό εξοπλισμό που κουβαλούσαν μαζί τους, και να υποχωρήσουν προς την Αντιόχεια.
Κατά την υποχώρηση, κάποιοι από τους μισθοφόρους άρχισαν να λεηλατούν το δικό τους (το Βυζαντινό) στρατόπεδο. Ακολούθησαν συμπλοκές μεταξύ των Βυζαντινών και δημιουργήθηκε χάος και πανικός. Οι Άραβες εκμεταλλευόμενοι τον πανικό και την εξάντληση των αντιπάλων έκαναν συνεχείς επιθέσεις. Οι Βυζαντινοί τράπηκαν σε άτακτη φυγή και είχαν μεγάλες απώλειες που ίσως έφτασαν τις 10.000.
Ο ίδιος ο Ρωμανός εγκαταλείφθηκε από τους σωματοφύλακές του, κινδύνεψε κατ’ επανάληψιν και μόλις και μετά βίας διέφυγε καταφεύγοντας στην Αντιόχεια.
Παρά ταύτα απερχόμενος διόρισε στρατηγό Αντιοχείας έναν αυλικό, τον Συμεών, ο οποίος επίσης κατατροπώθηκε από τους Άραβες. Τελικά ο Ρωμανός έστειλε τον ικανό στρατηγό Θεόκτιστο ο οποίος νίκησε τους Άραβες, ξαναπήρε τα φρούρια και εξανάγκασε τον Εμίρη του Χαλεπίου να ζητήσει ειρήνη.

Αξιοσημείωτα:
Πάνω στον πανικό, οι Βυζαντινοί εγκατέλειψαν πίσω τους τις αποσκευές και τη σκηνή του αυτοκράτορα, που σύμφωνα με τους Άραβες χρονικογράφους χρειάστηκαν 70 καμήλες για να τα μεταφέρουν. Λιγότερο πιστευτή είναι η ιστορία ότι οι Βυζαντινοί άφησαν πίσω τους πολλά σακιά με χρυσά νομίσματα που τα κουβαλούσαν 300 μουλάρια!

Επακόλουθα:
Η δημοφιλία του Ρωμανού Γ’ δέχτηκε ανεπανόρθωτο πλήγμα παρόλο που η εκστρατεία του Θεόκτιστου στην περιοχή, λίγο αργότερα, ήταν αποτελεσματική. Το κύρος των Βυζαντινών αποκαταστάθηκε μετά την κατάληψη της Έδεσσας από τον Μανιάκη την επόμενη χρονιά.

 Απόδοση κειμένου στα Ελληνικά σε συνεργασία με Δημοσθένη Λαμπρινάκη

Παρατηρήσεις:
  1. Οι Μιρδασίδες ήταν μια αραβική δυναστεία σιιτών μουσουλμάνων, η οποία ήλεγχε το Εμιράτο του Χαλεπίου από το 1023 μέχρι το 1079. Το εμιράτο κάλυπτε μια έκταση που χοντρικά αντιστοιχεί στη σημερινή βόρεια Συρία.