<>
thyreos

Βυζαντινες Μαχες

<>
Άβυδος, 989
Αγροί Κάτωνος, 548
Αγχίαλος (1), 708
Αγχίαλος (2), 763
Αγχίαλος, 917
Άδης, 1057
Αδραμύττιον, 1205
Αδριανούπολη, 324
Αδριανούπολη, 378
Αδριανούπολη, 813
Αδριανούπολη, 1254
Αδριανούπολη, 1369
Αζάζιον, 1030
Αζνανταΐν, 634
Ακροϊνόν, 740
Ακρ. Μερκούριον, 468
Αλεξάνδρεια, 641
Αλεξανδρέτα, 971
Αλτάβα, 578
Άμιδα, 359
Άμιδα, 502-503
Άμιδα, 973
Αμόριον, 838
Ανδρασός, 960
Ανζήν, 838
Ανθηδόνος, 634
Ανίον, 1064
Αντιόχεια, 540
Αντιόχεια, 611
Αντιόχεια, 969
Αντιόχεια Μαιάνδρου,1211
Απάμεια, 998
Απούλια, 1155
Άπρος, 1305
Αράξης, 589
Αρζαμών, 586
Αρίμινον, 538
Αρκαδιούπολις, 970
Αρκαδιούπολις, 1194
Αττάλεια, 1207
Αύξιμος, 539
Αυράσια όρη, 540
Βαβυλών, Αίγυπτος, 640
Βαθυρρύαξ, 872
Βαλάραθος, 591
Βάργυλος, 634
Βασιλικά Θερμά, 979
Βασιλική Λιβάδα, 1050
Βαφεύς, 1302
Βεζούβιος, 553
Βεράτιον, 1281
Βερεγάβα, 759
Βερόη, 1122
Βερσινικία, 813
Βεσκέρα, 682
Βιμινάκιον, 599
Βιτωλίων, 1015
Βολτούρνος, 554
Βόσπορος, 1352
Βουλγαρόφυγον, 896
Βουργάων, 535
Βουσταγάλλορα, 552
Βρινδήσιον, 1156
Γάζακα, 591
Γιαρμούκ, 636
Δαζιμών, 838
Δαμασκός, 634
Δαμιέττη, 853
Δαράς, 530
Δαράς, 573
Δέκιμον, 533
Δημητριάς, 1274
Δημητρίτσι, 1185
Διακενέ, 1050
Διάμπολις, 1049
Διδυμότειχο, 1352
Δορύστολο, 971
Δυρράχιο, 1018
Δυρράχιο, 1081
'Εδεσσα, 1031
Εκατό Βουνοί, 1050
Ελλήσποντος, 324
Έμεσα, 635-636
Επιδρομή Ρως, 860
Επιδρομή Ρως, 941
Επιδρομή Ρως, 1025
Επιδρομή Ρως, 1043
Ερμαία Άκρα, 468
Εχινάδες, 1427
Ζόμπος, 1074
Ηλιούπολις, 640
Ηράκλεια, 806
Θάκια, 545
Θαννούριος, 528
Θάσος, 829
Θεσσαλονίκη, 586
Θεσσαλονίκη, 615
Θεσσαλονίκη, 617
Θεσσαλονίκη, 617
Θεσσαλονίκη, 676-678
Θεσσαλονίκη, 904
Θεσσαλονίκη, 995
Θεσσαλονίκη, 1014
Θεσσαλονίκη, 1040
Θεσσαλονίκη, 1185
Θεσσαλονίκη, 1224
Θεσσαλονίκη, 1264
Θεσσαλονίκη, 1422-1430
Θωμάς ο Σλάβος, 821-823
Ιερομύαξ, 636
Ιερουσαλήμ, 614
Ιερουσαλήμ, 637
Ιτιές, 377
Καισάρεια, 1073
Καλαβρύη, 1079
Καλλίνικο, 531
Καλλίπολη, 1354
Καλλίπολη, 1366
Κάμπους Αρντιένσις, 316
Κάννες, 1018
Κάβο Μπον, 468
Καπετρου, 1049
Καρχηδών, 698
Καστοριά, 1259
Καστροτζιοβάννι, 859
Κατασύρται, 917
Κεφαλλονιά, 880
Κίβαλι, 316
Κίλλιον, 544
Κλειδίον, 1014
Κλοκότνιτσα, 1230
Κοπίδναδον, 788
Κοτύαιον, 492
Κούνδουρος, 1205
Κρασός, 804
Κρήτη, 824
Κρήτη, 828
Κρήτη, 961
Κτησιφών, 363
Κωνσταντινούπολη, 626
Κωνσταντινούπολη,674-678
Κωνσταντινούπολη,717-718
Κωνσταντινούπολη, 941
Κωνσταντινούπολη, 1047
Κωνσταντινούπολη, 1187
Κωνσταντινούπολη, 1204
Κωνσταντινούπολη, 1235
Κωνσταντινούπολη, 1260
Κωνσταντινούπολη, 1261
Κωνσταντινούπολη, 1422
Κωνσταντινούπολη, 1453
Λαλακάων, 863
Λάρισα, 1084
Λεβούνιον, 1091
Λήμνος, 1025
Λιπάρες, 880
Στήλαι, 880
Μακρύπλαγι, 1264
Μάμμης, 534
Μαντζικέρτ, 1071
Μαοζαμάλχα, 363
Μαράνγκα, 363
Μαρκέλλαι (1), 756
Μαρκέλλαι (2), 792
Μαρκιανούπολις, 377
Μάρτα, 547
Μαρτυρόπολις, 588
Μαυροπόταμος, 844
Μεδιόλανον, 539
Μελαντιάς, 559
Μελιτηνή, 576
Μέμβρησα, 536
Μεσσίνα, 843
Μιλάνο, 539
Μιλβία Γέφυρα, 312
Μπίτολα, 1015
Όρος Σέλευκος, 353
Μοντεπελόζο, 1041
Μοντεματζιόρε, 1041
Μοράβας, 1191
Μούρσα, 351
Μούτα, 629
Μουκέλλιν, 542
Μπαρ, 1042
Μπάρι, 1068-1071
Βερζιτία, 774
Μπρίντιζι, 1156
Μπροκάρ, 634
Μυριοκέφαλον, 1176
Νάπολη, 536
Νέαι Πάτραι, 1274
Νίκαια, 1077
Νίκαια, 1097
Νίκαια, 1328-1331
Νικίου, 646
Νικομήδεια, 782
Νικομήδεια, 1331-1337
Νινευί, 627
Νίσιβις (1), 338
Νίσιβις (3), 350
Νοβιοντούνουμ, 369
Νταδίν, 634
Νταμιέτα, 853
Ντεβίνα, 1279
Noviodunum, 369
Ολιβέντο, 1041
Ονγκάλ, 680
Ορόντης, 994
Όστροβο, 1043
Ούτους, 447
Όφλιμος, 622
Παγκάλεια, 978
Παλακατσίς, 1021
Παλέρμο, 830-831
Πεδιάδα Άρδα, 316
Πελαγονία, 1015
Πελαγονία, 1259
Πελεκάνος, 1329
Περκρί, 1034
Πέτρα, 551
Πετρόης, 1057
Πηγαί, 922
Πηνειού, 1084
Πιρισαμπόρα, 363
Πλίσκα, 811
Ποιμανηνόν, 1224
Πόσων, 863
Πρεσλάβα, 1053
Πρίνιτσα, 1263
Προύσα, 1317-1326
Πύλες Τραϊανού, 986
Ρίμινι, 538
Ρίσκι, 759
Ρόδος, 1249
Ρόδος, 1309
Ρομέττα, 964
Ρομέττα, 1038
Ρουσόκαστρο, 1332
Ρύνδακος, 1211
Ρώμη (1), 537-538
Ρώμη (2), 545 - 546
Σάβος/Σάβα, 388
Σαμάρα, 363
Σάρδεις, 743
Σαρδική, 809
Σάταλα, 530
Σβιντάξ, 1022
Σεβάστεια, 1070
Σεβαστούπολη, 692
Σένα Γκάλικα, 551
Σενιγκάλλια, 551
Σερδική, 809
Σέτινα, 1017
Σίγγαρα, 344
Σιδηρά Γέφυρα, 637
Σίλλυον, 677
Σιρίμνι, 1021
Σίρμιον, 441
Σίρμιον, 580-582
Σίρμιον, 1167
Σίφριος, 503
Σκάλας Βέτερες, 537
Σκαφίδας, 1304
Σολάχων, 586
Σουφετούλα, 647
Σπερχειός, 997
Στρώμνιτσα, 1014
Στρούμβιτσα, 1014
Συρακούσες, 827-828
Συρακούσες, 877-878
Ταγίναι, 552
Ταορμίνα, 902
Ταρσός, 965
Τορνίκιος, 1047
Τριάβνα, 1190
Τρικάμαρον, 533
Τροίνα, 1040
Υέλιον & Λειμμόχειρ, 1177
Φαβέντια, 542
Φάρος, 1043
Φάρσαλα, 1277
Φιλαδέλφεια, 1390
Φιλομήλιον, 1117
Φιράζ, 634
Φοίνιξ, 655
Φορίνο, 663
Φρίγδος, 394
Χαλέπι, 637
Χαλέπι, 962
Χαλέπι, 969
Χαριούπολις, 1051
Χερσόνησος, 447
Χρυσούπολη, 324
  4 ος    αιών
  5 ος    αιών
  6 ος    αιών
  7 ος    αιών
  8 ος    αιών
  9 ος    αιών
10 ος    αιών
11 ος    αιών
12 ος    αιών
13 ος    αιών
14 ος    αιών
15 ος    αιών

Aspis

Άλωση του Αμορίου

χρόνος:

838

12 Αυγ 838
Οι Άραβες άλωσαν το Αμόριο, ένα γεγονός που συγκλόνισε το Βυζάντιο ★ ★ ★ ★ ★
εχθρός:
Άραβες (Αββασίδες)
τοποθεσία:
Στο Αμόριο, πρωτεύουσα του Ανατολικού θέματος, σημερινό χωριό Hisarköy στο κέντρο της επαρχίας Αφιόν Καραχισάρ
 ακρίβεια θέσης: ●●●●●
τύπος μάχης:
Άλωση
πόλεμος:
Αραβικοί Πόλεμοι
σύγχρονη χώρα:
Τουρκία
  Οι Βυζαντινοί(αυτοκρ.  Θεόφιλος) Οι Εχθροί
Επικεφαλής: Στρατηγός Αέτιος Χαλίφης Αλ-Μουτασίμ
Δυνάμεις: 30,000 80,000
Απώλειες: 70,000 στρατιώτες και άμαχοι νεκροί Ελαφρές

Ιστορικό πλαίσιο:
Ο χαλίφης αλ-Μουτασίμ ηγήθηκε προσωπικά της εκστρατείας των Αββασιδών εναντίον του Βυζαντίου στην Ανατολία το 838, για να εκδικηθεί για την επιθετικότητα του αυτοκράτορα Θεοφίλου την προηγούμενη χρονιά όταν είχε καταλάβει τη Σωζόπολη και τα Αρσαμόσατα , που υποτίθεται ότι ήταν ο τόπος καταγωγής του Μουτασίμ (αλλά μάλλον δεν ήταν).
Οι Άραβες έβαλαν σαν στόχο το Αμόριο, επειδή ήταν η γενέτειρα της κυβερνώσας δυναστείας του Αμορίου, που την εποχή εκείνη ήταν μια από τις πιο σημαντικές πόλεις του Βυζαντίου και έδρα του Ανατολικού Θέματος.
Ο Χαλίφης συγκέντρωσε ένα τεράστιο στράτευμα των 80.000 ανδρών, το οποίο χώρισε σε δύο μέρη. Ο ένας σχηματισμός εισχώρησε βαθιά μέσα στη βορειοδυτική Μικρά Ασία, ενώ ένας δεύτερος σχηματισμός κινήθηκε βόρεια, ανατολικά της Άγκυρας, όπου πέτυχε μια συντριπτική νίκη επί των Βυζαντινών στη μάχη του Δαζιμώνος (ή Ανζήν).
Μετά από εκείνη τη μάχη, οι δύο Αραβικοί σχηματισμοί συνενώθηκαν στην Άγκυρα, την οποία βρήκαν εγκαταλειμμένη. Αφού λεηλάτησαν την πόλη, στράφηκαν προς το Αμόριο, όπου έφθασαν την 1η Αυγούστου.
Ο Αυτοκράτορας Θεόφιλος εκείνη την περίοδο προσπαθούσε ακόμα να συνέλθει από την φοβερή νίλα στο Ανζήν, ενώ αντιμετώπιζε και σοβαρά εσωτερικά προβλήματα με τη στάση που είχαν εκδηλώσει οι Χωραμμίτες(1). Έτσι, δεν ήταν σε θέση να αντιδράσει έγκαιρα και να στείλει βοήθεια.

Η Μάχη:
Αμόριον
Η πολιορκία του Αμορίου από τους Άραβες
Οι οχυρώσεις του Αμορίου ήταν ισχυρές, με χοντρό τείχος προστατευόμενο από 44 πύργους και φαρδιά τάφρο. Τόσο οι πολιορκητές, όσο και οι πολιορκημένοι είχαν πολλούς καταπέλτες και για λίγες ημέρες επιδόθηκαν σε πυκνές ανταλλαγές βολών. Ώσπου ένας Άραβας αιχμάλωτος που είχε αλλαξοπιστήσει και είχε γίνει Χριστιανός, αυτομόλησε πίσω στον Χαλίφη και τον πληροφόρησε για ένα σημείο του τείχους, το οποίο είχε σοβαρά διαβρωθεί από την ισχυρή βροχόπτωση.
Οι Άραβες επικέντρωσαν τις βολές τους σε αυτό το τμήμα και μετά από δύο ημέρες κατάφεραν να διαρρήξουν το τείχος. Οι Βυζαντινοί επικέντρωσαν την άμυνά τους στο ρήγμα, αλλά η θέση τους ήταν πλέον εξαιρετικά επισφαλής.
Μετά από 2 εβδομάδες πολιορκίας, ο κυβερνήτης της πόλης (και στρατηγός του θέματος) Αέτιος απέστειλε αντιπροσωπεία προσφέροντας να παραδώσει την πόλη με αντάλλαγμα την ασφαλή διαφυγή των κατοίκων και των υπερασπιστών, αλλά ο Μουτασίμ αρνήθηκε. Όμως, ο Βυζαντινός αξιωματικός Βοϊδίτζης, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για τον τομέα του ρήγματος, αποφάσισε να διεξάγει ο ίδιος απευθείας συνομιλίες με τον Χαλίφη. Ενώ διεξάγονταν αυτές οι ανεπίσημες διαπραγματεύσεις, οι Άραβες πλησίασαν με δόλο στο ρήγμα και με ένα σύνθημα επιτέθηκαν ξαφνικά και κατόρθωσαν να διεισδύσουν στην πόλη. Αιφνιδιασμένοι οι Βυζαντινοί, δεν μπόρεσαν να αντισταθούν παρά σποραδικά: κάποιοι στρατιώτες οχυρώθηκαν μέσα σε ένα μοναστήρι και εκεί τους έβαλαν φωτιά και τους έκαψαν, ενώ ο Αέτιος με τους αξιωματικούς του αναζήτησαν άσυλο σε έναν από τους πύργους, πριν αναγκασθούν να παραδοθούν.
Η πόλη καταστράφηκε και λεηλατήθηκε. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού σφαγιάστηκε. Το Αμόριο κάηκε όλο και μόνο τα τείχη του σώθηκαν.
Ο Χαλίφης, λόγω κάποιας εξέγερσης, έπρεπε να διακόψει την εκστρατεία του και να επιστρέψει στην έδρα του βασιλείου του, παίρνοντας μαζί του πολλούς αιχμαλώτους.

Ο στρατηγός Αέτιος εκτελέσθηκε από τους Άραβες. Πολλοί από τους υπόλοιπους αιχμαλώτους ανταλλάχθηκαν με Άραβες αιχμαλώτους μετά από σύναψη ειρήνης το 841, πλην όμως οι υψηλόβαθμοι αξιωματικοί εξαιρέθηκαν από την ανταλλαγή. Μετά από πολλά χρόνια αιχμαλωσίας και όταν εξαντλήθηκαν οι ελπίδες για πληρωμή λύτρων, οι Άραβες προσπαθησαν να τουν κάνουν να αλλαξοπιστήσουν. Όμως, όταν αρνήθηκαν, εκτελέσθηκαν στη Σαμάρρα στις 6 Μαρτίου 845 και εορτάζονται στην Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία σαν οι 42 Μάρτυρες του Αμορίου.

Αξιοσημείωτα:
Η πτώση του Αμορίου δεν υπήρξε απλά μεγάλη καταστροφή και βαρύ προσωπικό πλήγμα του Θεόφιλου, αλλά και τραυματικό γεγονός για τους Βυζαντινούς. Η καταστροφή της πόλης ενέπνευσε θρύλους και ιστορίες, και μπορεί να εντοπισθεί σε φιλολογικά κείμενα όπως το «Άσμα του Αρμούρη» ή την παράδοση του «Κάστρου της Ωριάς».
Συν τοις άλλοις ήταν και πλήγμα κατά της Εικονομαχίας (που υποστήριζε ο Θεόφιλος), καθώς η Εικονομαχία στηρίχθηκε σε μεγάλο βαθμό στις στρατιωτικές επιτυχίες για τη νομιμοποίησή της

Επακόλουθα:
Η άλωση του Αμορίου ήταν ένα από τα πιο σημαντικά γεγονότα στην μακρά ιστορία των Αραβο-Βυζαντινών συγκρούσεων. Όμως, οι άμεσες στρατιωτικές επιπτώσεις επί του Βυζαντίου ήταν ελάχιστες. Ο Αλ-Μουτασίμ αναγκάσθηκε λόγω μιας ανταρσίας να επιστρέψει στο βασίλειό του και το 841 πιεζόμενος από τον Θεόφιλο, συνθηκολόγησε. Η Άγκυρα και το Αμόριο ανακαταλήφθηκαν και ξαναχτίστηκαν. Το Αμόριο καταστράφηκε οριστικά από τους Σελτζούκους τον 11ο αιώνα.

  Απόδοση κειμένου στα Ελληνικά: Δημοσθένης Λαμπρινάκης

Παρατηρήσεις:
  1. Οι Χωραμμίτες ήταν Πέρσες που είχαν επαναστατήσει κατά του Αραβικού Χαλιφάτου και, με την υποστήριξη των Βυζαντινών, είχαν δημιουργήσει σοβαρότατα προβλήματα στους Άραβες. Το 833 ηττήθηκαν και κατέφυγαν στο Βυζάντιο. Οι περισσότεροι έγιναν χριστιανοί συμπεριλαμβανομένου του αρχηγού τους Νασρ που πήρε το όνομα Θεόφοβος.
    Εντάχθηκαν στον Βυζαντινό στρατό και πολέμησαν εναντίον των Αράβων. Το 838 μετά τη μάχη του Δαζιμώνος όπου θεωρήθηκαν –άδικα– ύποπτοι για συνεργασία με τους Άραβες, στασίασαν. Η στάση τελείωσε όταν ο Θεόφοβος αρνήθηκε να καταλάβει το θρόνο. Οι Χωραμμίτες διαλύθηκαν και απορροφήθηκαν από άλλα τάγματα του στρατού.