<>
thyreos

Βυζαντινες Μαχες

<>
Άβυδος, 989
Αγροί Κάτωνος, 548
Αγχίαλος (1), 708
Αγχίαλος (2), 763
Αγχίαλος, 917
Άδης, 1057
Αδραμύττιον, 1205
Αδριανούπολη, 324
Αδριανούπολη, 378
Αδριανούπολη, 813
Αδριανούπολη, 1254
Αδριανούπολη, 1369
Αζάζιον, 1030
Αζνανταΐν, 634
Ακροϊνόν, 740
Ακρ. Μερκούριον, 468
Αλεξάνδρεια, 641
Αλεξανδρέτα, 971
Αλτάβα, 578
Άμιδα, 359
Άμιδα, 502-503
Άμιδα, 973
Αμόριον, 838
Ανδρασός, 960
Ανζήν, 838
Ανθηδόνος, 634
Ανίον, 1064
Αντιόχεια, 540
Αντιόχεια, 611
Αντιόχεια, 969
Αντιόχεια Μαιάνδρου,1211
Απάμεια, 998
Απούλια, 1155
Άπρος, 1305
Αράξης, 589
Αρζαμών, 586
Αρίμινον, 538
Αρκαδιούπολις, 970
Αρκαδιούπολις, 1194
Αττάλεια, 1207
Αύξιμος, 539
Αυράσια όρη, 540
Βαβυλών, Αίγυπτος, 640
Βαθυρρύαξ, 872
Βαλάραθος, 591
Βάργυλος, 634
Βασιλικά Θερμά, 979
Βασιλική Λιβάδα, 1050
Βαφεύς, 1302
Βεζούβιος, 553
Βεράτιον, 1281
Βερεγάβα, 759
Βερόη, 1122
Βερσινικία, 813
Βεσκέρα, 682
Βιμινάκιον, 599
Βιτωλίων, 1015
Βολτούρνος, 554
Βόσπορος, 1352
Βουλγαρόφυγον, 896
Βουργάων, 535
Βουσταγάλλορα, 552
Βρινδήσιον, 1156
Γάζακα, 591
Γιαρμούκ, 636
Δαζιμών, 838
Δαμασκός, 634
Δαμιέττη, 853
Δαράς, 530
Δαράς, 573
Δέκιμον, 533
Δημητριάς, 1274
Δημητρίτσι, 1185
Διακενέ, 1050
Διάμπολις, 1049
Διδυμότειχο, 1352
Δορύστολο, 971
Δυρράχιο, 1018
Δυρράχιο, 1081
'Εδεσσα, 1031
Εκατό Βουνοί, 1050
Ελλήσποντος, 324
Έμεσα, 635-636
Επιδρομή Ρως, 860
Επιδρομή Ρως, 941
Επιδρομή Ρως, 1025
Επιδρομή Ρως, 1043
Ερμαία Άκρα, 468
Εχινάδες, 1427
Ζόμπος, 1074
Ηλιούπολις, 640
Ηράκλεια, 806
Θάκια, 545
Θαννούριος, 528
Θάσος, 829
Θεσσαλονίκη, 586
Θεσσαλονίκη, 615
Θεσσαλονίκη, 617
Θεσσαλονίκη, 617
Θεσσαλονίκη, 676-678
Θεσσαλονίκη, 904
Θεσσαλονίκη, 995
Θεσσαλονίκη, 1014
Θεσσαλονίκη, 1040
Θεσσαλονίκη, 1185
Θεσσαλονίκη, 1224
Θεσσαλονίκη, 1264
Θεσσαλονίκη, 1422-1430
Θωμάς ο Σλάβος, 821-823
Ιερομύαξ, 636
Ιερουσαλήμ, 614
Ιερουσαλήμ, 637
Ιτιές, 377
Καισάρεια, 1073
Καλαβρύη, 1079
Καλλίνικο, 531
Καλλίπολη, 1354
Καλλίπολη, 1366
Κάμπους Αρντιένσις, 316
Κάννες, 1018
Κάβο Μπον, 468
Καπετρου, 1049
Καρχηδών, 698
Καστοριά, 1259
Καστροτζιοβάννι, 859
Κατασύρται, 917
Κεφαλλονιά, 880
Κίβαλι, 316
Κίλλιον, 544
Κλειδίον, 1014
Κλοκότνιτσα, 1230
Κοπίδναδον, 788
Κοτύαιον, 492
Κούνδουρος, 1205
Κρασός, 804
Κρήτη, 824
Κρήτη, 828
Κρήτη, 961
Κτησιφών, 363
Κωνσταντινούπολη, 626
Κωνσταντινούπολη,674-678
Κωνσταντινούπολη,717-718
Κωνσταντινούπολη, 941
Κωνσταντινούπολη, 1047
Κωνσταντινούπολη, 1187
Κωνσταντινούπολη, 1204
Κωνσταντινούπολη, 1235
Κωνσταντινούπολη, 1260
Κωνσταντινούπολη, 1261
Κωνσταντινούπολη, 1422
Κωνσταντινούπολη, 1453
Λαλακάων, 863
Λάρισα, 1084
Λεβούνιον, 1091
Λήμνος, 1025
Λιπάρες, 880
Στήλαι, 880
Μακρύπλαγι, 1264
Μάμμης, 534
Μαντζικέρτ, 1071
Μαοζαμάλχα, 363
Μαράνγκα, 363
Μαρκέλλαι (1), 756
Μαρκέλλαι (2), 792
Μαρκιανούπολις, 377
Μάρτα, 547
Μαρτυρόπολις, 588
Μαυροπόταμος, 844
Μεδιόλανον, 539
Μελαντιάς, 559
Μελιτηνή, 576
Μέμβρησα, 536
Μεσσίνα, 843
Μιλάνο, 539
Μιλβία Γέφυρα, 312
Μπίτολα, 1015
Όρος Σέλευκος, 353
Μοντεπελόζο, 1041
Μοντεματζιόρε, 1041
Μοράβας, 1191
Μούρσα, 351
Μούτα, 629
Μουκέλλιν, 542
Μπαρ, 1042
Μπάρι, 1068-1071
Βερζιτία, 774
Μπρίντιζι, 1156
Μπροκάρ, 634
Μυριοκέφαλον, 1176
Νάπολη, 536
Νέαι Πάτραι, 1274
Νίκαια, 1077
Νίκαια, 1097
Νίκαια, 1328-1331
Νικίου, 646
Νικομήδεια, 782
Νικομήδεια, 1331-1337
Νινευί, 627
Νίσιβις (1), 338
Νίσιβις (3), 350
Νοβιοντούνουμ, 369
Νταδίν, 634
Νταμιέτα, 853
Ντεβίνα, 1279
Noviodunum, 369
Ολιβέντο, 1041
Ονγκάλ, 680
Ορόντης, 994
Όστροβο, 1043
Ούτους, 447
Όφλιμος, 622
Παγκάλεια, 978
Παλακατσίς, 1021
Παλέρμο, 830-831
Πεδιάδα Άρδα, 316
Πελαγονία, 1015
Πελαγονία, 1259
Πελεκάνος, 1329
Περκρί, 1034
Πέτρα, 551
Πετρόης, 1057
Πηγαί, 922
Πηνειού, 1084
Πιρισαμπόρα, 363
Πλίσκα, 811
Ποιμανηνόν, 1224
Πόσων, 863
Πρεσλάβα, 1053
Πρίνιτσα, 1263
Προύσα, 1317-1326
Πύλες Τραϊανού, 986
Ρίμινι, 538
Ρίσκι, 759
Ρόδος, 1249
Ρόδος, 1309
Ρομέττα, 964
Ρομέττα, 1038
Ρουσόκαστρο, 1332
Ρύνδακος, 1211
Ρώμη (1), 537-538
Ρώμη (2), 545 - 546
Σάβος/Σάβα, 388
Σαμάρα, 363
Σάρδεις, 743
Σαρδική, 809
Σάταλα, 530
Σβιντάξ, 1022
Σεβάστεια, 1070
Σεβαστούπολη, 692
Σένα Γκάλικα, 551
Σενιγκάλλια, 551
Σερδική, 809
Σέτινα, 1017
Σίγγαρα, 344
Σιδηρά Γέφυρα, 637
Σίλλυον, 677
Σιρίμνι, 1021
Σίρμιον, 441
Σίρμιον, 580-582
Σίρμιον, 1167
Σίφριος, 503
Σκάλας Βέτερες, 537
Σκαφίδας, 1304
Σολάχων, 586
Σουφετούλα, 647
Σπερχειός, 997
Στρώμνιτσα, 1014
Στρούμβιτσα, 1014
Συρακούσες, 827-828
Συρακούσες, 877-878
Ταγίναι, 552
Ταορμίνα, 902
Ταρσός, 965
Τορνίκιος, 1047
Τριάβνα, 1190
Τρικάμαρον, 533
Τροίνα, 1040
Υέλιον & Λειμμόχειρ, 1177
Φαβέντια, 542
Φάρος, 1043
Φάρσαλα, 1277
Φιλαδέλφεια, 1390
Φιλομήλιον, 1117
Φιράζ, 634
Φοίνιξ, 655
Φορίνο, 663
Φρίγδος, 394
Χαλέπι, 637
Χαλέπι, 962
Χαλέπι, 969
Χαριούπολις, 1051
Χερσόνησος, 447
Χρυσούπολη, 324
  4 ος    αιών
  5 ος    αιών
  6 ος    αιών
  7 ος    αιών
  8 ος    αιών
  9 ος    αιών
10 ος    αιών
11 ος    αιών
12 ος    αιών
13 ος    αιών
14 ος    αιών
15 ος    αιών

Aspis

Κατάληψη της Αντιόχειας

χρόνος:

969

28 Οκτωβρίου 969
Ανακατάληψη της Αντιόχειας από τους Βυζαντινούς ★ ★ ★ ★ ★
εχθρός:
Άραβες (Χαμδανίδες)
τοποθεσία:
Αντιόχεια η επί Δάφνη (ή επί Ορόντου) γνωστότερη ως Αντιόχεια η Μεγάλη ή απλά Αντιόχεια, σημερινή Antakya της Τουρκίας
 ακρίβεια θέσης: ●●●●●
τύπος μάχης:
Κατάληψη πόλης
πόλεμος:
Ύστεροι Πόλεμοι εναντίον των Αράβων
σύγχρονη χώρα:
Τουρκία
  Οι Βυζαντινοί(αυτοκρ.  Νικηφόρος Β' Φωκάς) Οι Εχθροί
Επικεφαλής: Στρατηγός Μιχαήλ Βούρτζης Άγνωστος
Δυνάμεις: 300
Απώλειες:

Ιστορικό πλαίσιο:
Ο αυτοκράτωρ Νικηφόρος Β’ Φωκάς επανέλαβε τους αγώνες του κατά των Αράβων εκστρατεύοντας εκ νέου με 40.000 άντρες την άνοιξη του 964.
Στο επίκεντρο των επιχειρήσεων των Βυζαντινών ήταν, εκτός από το Χαλέπι που ήταν το κέντρο της παρηκμασμένης δυναστείας των Χαμδανιδών, η πόλη της Αντιόχειας, η οποία βρισκόταν υπό αραβική κατοχή επί τρεις αιώνες.
Το 966 ο Νικηφόρος Β' πραγματοποίησε εκστρατεία στη βόρεια Συρία και βρέθηκε για πρώτη φορά μπροστά στα τείχη της πόλης, αποχώρησε όμως ύστερα από πολιορκία μίας εβδομάδας, λόγω έλλειψης προμηθειών.
Το φθινόπωρο του 968 ο Νικηφόρος Β' επανήλθε. Αρχικά στρατοπέδευσε μπροστά στην Αντιόχεια, όμως σύντομα αποφάσισε να μην επιμείνει και ανεχώρησε με το στράτευμά του, σε μια εκστρατεία κατάληψης των σημαντικών φρουρίων που βρίσκονταν στα παράλια της Συρίας.
Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της επιχείρησης αυτής ο Νικηφόρος επέστρεψε (18 Νοεμβρίου 968) στην απομονωμένη πλέον Αντιόχεια με σκοπό να οργανώσει την πολιορκία της. Εγκατέστησε ισχυρή στρατιωτική δύναμη στο γειτονικό φρούριο των Παγρών, η οποία θα αναλάμβανε κατά κύριο λόγο τη διεξαγωγή της πολιορκίας και τον αποκλεισμό της πόλης από την ενδοχώρα. Επικεφαλής της συγκεκριμένης δύναμης τέθηκε ο Μιχαήλ Βούρτζης, στρατηγός-διοικητής του νεότευκτου θεματος (στρατηγίς) του Μαύρου Όρους(1) ενώ ο στρατοπεδάρχης Ανατολής Πέτρος Φωκάς ανέλαβε τη γενική αρχηγία. Ο Νικηφόρος αποδέσμευσε το μεγαλύτερο μέρος του στρατεύματός του με σκοπό να διαχειμάσει στις γειτονικές περιφέρειες και ο ίδιος επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη. Πριν από την αναχώρησή του, άφησε ρητές οδηγίες στους επικεφαλής να μην προχωρήσουν σε οποιαδήποτε ενέργεια για την κατάληψη της πόλης, αλλά να αναμείνουν την επιστροφή του ιδίου το επόμενο έτος και να περιοριστούν στον στενό αποκλεισμό των πολιορκημένων.

Η Μάχη:
Αντιόχεια
Ανακατάληψη της Αντιόχειας από τον Μ.Βούρτζη
Η πολιορκία της Αντιόχειας συνεχίστηκε από τους Βυζαντινούς καθ’ όλη τη διάρκεια του χειμώνα του 968-969 ως το φθινόπωρο του 969. Στο διάστημα αυτό, ο Βούρτζης, ακολουθώντας τις οδηγίες του αυτοκράτορα, δεν επιχείρησε την κατάληψη της πόλης. Το γεγονός ότι ο Νικηφόρος Β' δεν επανήλθε στο ανατολικό μέτωπο το επόμενο έτος (λόγω προβλημάτων αλλού) φαίνεται ότι έπαιξε καθοριστικό ρόλο ώστε να μη σημειωθεί καμία ουσιαστική εξέλιξη στην πολιορκία. Ο Μιχαήλ Βούρτζης, ο οποίος ουσιαστικά είχε την άμεση εποπτεία της επιχείρησης ως επικεφαλής στο φρούριο των Παγρών(2), παράλληλα με τον αποκλεισμό διεξήγε και συνομιλίες με τους Αντιοχείς. Ωστόσο, οι τοπικές αρχές παίρνοντας θάρρος από το γεγονός ότι οι Βυζαντινοί επί μακρό χρονικό διάστημα δεν είχαν επιχειρήσει κάποια έφοδο, απέρριπταν κάθε πρόταση. Το φθινόπωρο του 969 ο Βούρτζης, θεωρώντας ότι ύστερα από ένα έτος απραξίας είχε έλθει η κατάλληλη στιγμή για την κατάληψη της πόλης, οδήγησε σε μια νυκτερινή επιχείρηση 300 στρατιώτες του που με σκάλες κατόρθωσαν να ανέβουν πάνω στα τείχη.
Εκμεταλλευόμενος το σκότος και τον αιφνιδιασμό της αραβικής φρουράς -και ίσως με προδοσία- ο Βούρτζης κατέλαβε δύο γειτονικούς πύργους του δυτικού οχυρωματικού περιβόλου της πόλης και έστειλε αμέσως αγγελιοφόρο στον στρατοπεδάρχη Πέτρο Φωκά ζητώντας του να σπεύσει σε βοήθειά του με το υπόλοιπο στράτευμα.
Οι Αντιοχείς, αντιλαμβανόμενοι την παρουσία των Βυζαντινών, άρχισαν να πολιορκούν τους δύο πύργους. Ωστόσο, η εμφάνιση του στρατοπεδάρχη και του στρατηγού Καππαδοκίας Ευσταθίου Μαλεΐνου μπροστά στα τείχη της πόλης τούς ανάγκασε να εγκαταλείψουν τον αγώνα. Ο Βούρτζης άνοιξε τις πύλες της Αντιόχειας στο βυζαντινό στρατό, ο οποίος κατέλαβε την πόλη την επόμενη μέρα, στις 29 Οκτωβρίου 969, απόντος του Νικηφόρου Β' (ο οποίος έγινε έξω φρενών).

Κατά την κατάληψη της πόλης ξέσπασε μεγάλη πυρκαγιά που κατέστρεψε μεγάλο μέρος της, ενώ επέτρεψε σε ένα σημαντικό μέρος της μουσουλμανικής φρουράς να διαφύγει. Δεν είναι ξεκάθαρο ποιος ήταν ο υπαίτιος για τη φωτιά, αλλά κατηγορήθηκε ο Βούρτζης που είτε επειδή ήταν ύποπτος για την πυρπόληση της πόλης είτε επειδή δεν μπόρεσε να κάνει τίποτε για να εμποδίσει την καταστροφή από την πυρκαγιά, θεωρήθηκε υπεύθυνος. Πάντως η πραγματική αιτία ήταν μάλλον ότι ο Βούρτζης παράκουσε τις εντολές του αυτοκράτορα που ήθελε για τον εαυτό του τη δόξα της κατάκτησης της Αντιόχειας. Εν πάση περιπτώσει ο Βούρτζης παραγκωνίστηκε και πρώτος Έλληνας κυβερνήτης (δουξ) της Αντιόχειας ανέλαβε ο στρατηγός Ευστάθιος Μαλεΐνος.

Αξιοσημείωτα:
— Θυμωμένος με την απόφαση του αυτοκράτορα, ο Βούρτζης πήρε μέρος σε συνωμοσία εναντίον του και την νύκτα της 10ης Δεκεμβρίου 969, ήταν ένας από τους συνωμότες που εισήλθαν στο παλάτι και δολοφόνησαν τον Φωκά.
— Το Μαύρο Όρος έγινε αργότερο θρυλικό σύνορο. Εκεί γύρω έδρασε ο Διγενής Ακρίτας. Οι σύντροφοί του ονομάζονταν Μαυρορείτες Ακρίτες.

Επακόλουθα:
Το Χαλέπι επίσης καταλήφθηκε λίγο μετά αναγκάζοντας τους Χαμδανίδες να συνθηκολογήσουν και να γίνουν υποτελείς του Βυζαντίου παρά το γεγονός ότι ο Νικηφόρος στο μεταξύ δολοφονήθηκε.
Η Αντιόχεια κατέστη η έδρα Δούκα, δηλαδή κυβερνήτη του ομώνυμου Θέματος (Δουκάτο). Παρέμεινε σε Βυζαντινά χέρια μέχρι το 1084, όταν κατελήφθη από τους Σελτζούκους Τούρκους, οι οποίοι με τη σειρά τους την κράτησαν μόνο 14 έτη, πριν καταφθάσουν οι Σταυροφόροι.
Παρατηρήσεις:
  1. Η Στρατηγίς του Μαύρου Ὄρους ήταν διοικητική διαίρεση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Ήταν από τα μικρά σε έκταση συνοριακά Θέματα που άρχισαν να αναπτύσσονται προς το τέλος του 10ου αιώνα και αποκαλούντο στρατηγίδες. Το εν λόγω θέμα ήταν στην ορεινή λωρίδα γης που συνδέει την Αντιόχεια με τη Μικρά Ασία, στη νότια πλευρά του Όρους Αμανού (σήμερον όρος Νουρ, βόρεια από την Αντιόχεια, στα σύνορα Τουρκίας Συρίας). Εκεί μεταξύ 963 και 968 ο Νικηφόρος Φωκάς είχε κτίσει κάστρο, το οποίο έκανε έδρα του θέματος.
  2. Βυζαντινό κάστρο δίπλα στην αρχαία και μεσαιωνική πόλη Πάγραι στην σημερινή περιοχή Ισκεντερούμ της Τουρκίας, στα όρη Αμανού.